Kalsiyum "Tadında bırakacak kadar" kullanılmalı

Endokrinoloji uzmanları, kalsiyumu,  vücut için olmazsa olmaz olarak görürken bir yandan da fazlasının kalp krizi ve böbrek taşı gibi ciddi rahatsızlıklara sebep olabileceğini söylüyorlar.

Endokrinoloji doktorları, Prof. Dr. Hüsrev Hatemi, Dr. Volkan Demirhan Yumuk, Uzm. Dr. Zübeyde Yüce ve  Dr. Ülkü Duraksoy ile kalsiyumu vücudumuza en sağlıklı şekilde nasıl alabileceğimizi, ne kadar almamız gerektiğini ve kalsiyum takviyesinin yan etkilerini konuştuk.

Kalsiyumu, kemiklerdeki yapı maddesi, kaslardaki kasılma olaylarının vazgeçilmez yardımcısı, kan pıhtılaşmasında başrol oynayan iyonlardan biri olarak tanımlayan Prof. Dr. Hüsrev Hatemi  kalsiyum eksikliğiyle ilgili, kalsiyum kanda belli bir düzeyin altına inerse sinirlerin uyarılmasının aşırı artacağını, "epilepsi=sara" ya benzeyen kasılmalar ortaya çıkacağını söyledi.

“İnsan organizması sadece kimyasal sentezlerin olup durduğu bir pota olmayıp, en gelişmiş bilgisayarlardan daha kompleks bir etkileşimler ağına da benzediğinden az kalsiyum kadar aşırı kalsiyum da zararlı etkiler yapar” diyen Hatemi, çocuklarda ve yetişkinlerde, hastalık varsa  (raşitizm gibi, çölyak hastalık gibi durumlar) kalsiyum takviyesinin gerekli olduğunu ancak sağlıklı ve güneş görmesi yeterli kişilerde  kullanılmaması gerektiğini söyledi.  Ayrıca Hatemi, “Menopozdan sonra, kadınlarda ve yaşlı erkeklerde osteoporoz varsa yine hekim kontrolü altında doz ayarlanır” dedi.

Hatemi, fazla kalsiyumun kalp krizine neden olduğunu, fakat bu gibi olaylarda kalsiyumun ortada belirmesi, bazen de sebep değil, sonuç olarak (hücre ölümü ile ilişkileri sebebiyle) da karşımıza çıkabileceğini söyledi:
“Kendi oluş sebeplerine bağlı olarak hücre ölümü olayı başlayınca çok önemli bir iyon olan kalsiyum olay mahallinde belirir ve bazen da suçlu sanılır. Kalsiyum tabletleri zehir değildir. Fakat, bazen lüzumsuz oldukları için olumsuz etkilidir. Bütün tedavilerde olduğu gibi hastalık varsa gerektiği kadarı, hastalık yoksa destek için veriyorsak ‘tadında bırakacak kadar’ kullanılmalıdır.”

Fazla kalsiyumun zararlarını konuştuğumuz bir diğer doktor olan, Dr. Volkan Demirhan Yumuk,  2 g üstünde kalsiyum alımının idrar yollarında taş riskini anlamlı derecede arttırdığı söyledi.

Uzm. Dr. Zübeyde Yüce, kalsiyum metabolizması  hastalıkları ve menopoz dışında kalsiyum kullanılmasının sakıncalı olduğunu,  günde 2000 mgr üzerindeki dozlar, dokularda, damar, böbrek ve beyinde hasarlara neden olabileceğini söyledi. Ayrıca D vitamini de kişide düşükse alınan kalsiyum kemiklerde etkisiz olacağını, mutlaka D vitamini ile verilmesi gerektiğini vurguladı: “Menopozdan sonra da kadınların kalsiyum ihtiyacının D vitaminiyle beraber mutlaka dışardan verilerek karşılanması gerekiyor.” 

Dr. Ülkü Duraksoy’a göre, kalsiyum bir mineral, bir eser element olup, vücutta tek başına hareket etmediği için tek başına kalsiyum kullanılması kesinlikle tavsiye edilmemeli.

 Prof. Dr. Hatemi, hastalık söz konusu değilse bir erişkinin günde 600 mg ile 1gram arasında kalsiyumu beslenme yoluyla almasının yeterli olduğunu vurguladı. 

 

50 gram beyaz peynirde, 1bardak sütte ve 200 g yoğurta 270 mg kalsiyum alınacağını, örneğin günde 2 bardak süt içilmesiyle sağlıklı bir kimsenin günlük kalsiyum ihtiyacının yarısını karşılamış olacağını belirten Hatemi, “Ekmekte, yumurtada ve taze meyvelerde , sebze yemeklerinde de süt ürünlerinin 3 veya dörtte biri kadar kalsiyum vardır. Et, pilav ve makarna kalsiyum kaynağı olarak zengin değildir. Bir yumurta ile 40 mg kalsiyum alınabilir” dedi.

 Dr. Ülkü Duraksoy’a göre ise, kalsiyum yeşil yapraklı sebzelerde, marul  gibi salatalarda en sağlıklı şekilde vücuda alınmaktadır ve sütteki kalsiyum yüksek fosforla beraber olup bioyararlanımı vücut açısından yeşil yapraklı sebzeler kadar faydalı değildir:
“Çünkü sebzelerde magnezyumla kalsiyumun birlikteliği daha ön plandadır. Bir tek anne sütünde bu durum değişmektedir. Anne sütünde kalsiyumun yararlanımı en mükemmel şekildedir. Kalsiyum/magnezyum oranı anne sütünde 2/1 dir ve kalsiyum tamamen faydalı bir biçimde kullanılır.”

Duraksoy, kalsiyum takviyelerinde bu 2/1 kalsiyum magnezyum oranı korunduğu müddetçe ve hastanın D vitamin düzeyi ölçümlenerek takviyesi sağlandığı sürece herhangi bir sorun olmadığını söyledi.

Kalsiyumun alınması gereken günlük dozu:

Prof Dr. Hüsrev Hatemi: “Osteoporoz, Hipoparatiroidi, Osteomalasi, Çölyak hastalık gibi durumlar yoksa haftada 2-3 gün ,istenirse kalsiyum tablet alınabilir.(500 mg-1ooo mg arasında)”

Dr. Volkan Demirhan Yumuk: “Günde 1- 1.5 g elemental kalsiyum öngörülen doz.

Uzm. Dr. Zübeyde Yüce: “Kişinin günlük ortalama kalsiyum ihtiyacı 1000_1500 arasındadır.”