ImDb, Kelebeğin Rüyası ve Oscar

Kelebeğin Rüyası’nın, şimdiye kadar Oscar’a gönderdiğimiz 20 filmin içerisinde en yüksek ImDb (Internet Movie Database) puanına sahip olması, Oscar’daki şansının yüksek olduğunu mu gösteriyor?

Yönetmenliğini Yılmaz Erdoğan’ın yaptığı Kelebeğin Rüyası, 86’ıncısı düzenlenen Oscar Ödülleri’nde “En İyi Yabancı Dilde Film” dalında Oscar aday adayı oldu. Dünya’da sinemaseverlerin verdiği oylarla belirlenen ve filmler için önemli bir otorite haline gelen ImDb’de 7.9 oy ile, bugüne kadar Oscar’a gönderilen Türk filmleri arasında en yüksek oyu alan Kelebeğin Rüyası’nın, Oscar’da ne derece başarılı olacağı merak konusu.

2 Mart 2014’de sahiplerini bulacak Oscar Ödülleri’nde yarışacak olan Kelebeğin Rüyası, ImDb’de aldığı 7.9 oy ile başarılı bir film olduğu düşüncesi ve ödülü kazanma umudunun yanında tartışmaları da beraberinde getirdi.

Kanal D’de yayınlanan “Cinemania” programının editörü Fırat Sayıcı, ImDb’nin yeterli referansa sahip olmadığını düşünüyor. Sayıcı, ImDb’nin oldukça şeffaf bir sistem olduğunu, fakat her izleyicinin iyi bir sinema izleyicisi olmadığını, bu durumun da oyların gerçekliğini etkilediğini söylüyor. Sayıcı, “Örnek vermek gerekirse Ender’s Game, son zamanlarda izlediğim en kötü bilim kurgu filmlerinden biriydi. ImDb’deki puanı ise 7.2, bu çok gülünç” diyor.

ImDb  izleyici kitlesinin sinema bilgisinden şüphe eden sadece Fırat Sayıcı değil. Cumhuriyet Gazetesi'nde film eleştirmenliği ve sinema konulu röportajlar yapan Alper Turgut, ImDb'de Kelebeğin Rüyası'na 6 bin 12 kişinin oy verdiğini, dikkate alınması gereken bir kitle olmasına rağmen önemli olanın ayrıntıda gizli olduğunu belirtiyor. Oy verenlerin yüzde 43,7'sinin filme 10 tam puan verdiğini belirten Turgut, bunun güvenilir olmadığını ve kesinlikle ImDb'deki puanın referans alınmaması gerektiğini söylüyor:

“Kelebeğin Rüyası’na, sitede puan verenlerin yüzde 43.7’sinin 10 tam puan vermesi şaka gibi… Birileri bol keseden 10 yağdırmış…Bu sonuca sadece gülerim, kıs kıs gülerim, o kadar.”

Bu düşüncelerin yanında ImDb'nin dikkate alınması gerektiğini düşünenler de var. Öyle ki,  Sinematek Derneği'nde “Film Analizi” dersi veren Barış Saydam konu ile ilgili olarak, “Wikipedia' nın yaptığını ImDb  sinema alanında yapıyor, katılımcıların içeriğe katkılarıyla büyüyor ve genişliyor. Bu açıdan ImDb filmler için önemli bir referans site” diyor.

Peki, Kelebeğin Rüyası’nın Oscar adayı olma şansı var mı?

Sinema eleştirmenlerinin çoğunluğu bunun çok zor olduğunu düşünüyor. Bazıları filmin anlatım açısından yetersiz olduğunu vurgularken bir kısım sinemacı da kütürel uzaklık nedeniyle Kelebeğin Rüyası gibi filmlerin jüriye hitap etmeyeceğini düşünüyor.

SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) yönetim kurulu üyesi Fırat Yücel, Kelebeğin Rüyası filminin şiire ve yaratma güdüsüne övgü olarak düşünülmüş bir film olmasına rağmen çok az sahnede bu coşku hissini yakalayabildiğini söylüyor. Fırat Yücel Kelebeğin Rüyası için, “Son yıllarda, düşük bütçe ile zekice yapılmış filmleri seçen akademi için Kelebeğin Rüyası demode kaçabilir. Film sanki bugünün değil, 15 yıl öncesindeki akademinin sevebileceği bir film gibi” diyor.

Film eleştirmeni Alper Turgut da Kelebeğin Rüyası için olumsuz eleştiri yaptı. Alper Turgut film hakkında, oyuncu seçimindeki yanlışlık, senaryodaki aksamalar, tempo sorunu, siyaseten tarafgirlik gibi pek çok olumsuzluğa değiniyor.

“Cinemania” programının editörü Fırat Sayıcı, Kelebeğin Rüyası için, hem ele aldığı konu, görsel yetkinliği hem de oyunculuk olarak tatmin edici bir film olduğunu söyledi. Ancak süresinin gereksiz yere uzun olduğunu ve Belçim Bilgin’in o rol için uygun olmadığını da vurguluyor.

Fırat Sayıcı, Kelebeğin Rüyası’nın Oscar Ödülü’nü kazanma şansı için, “Ödülü alan filmlerin yönetmen ve oyuncularına bakarsak, Türkiye'nin bu kaliteye sahip olmadığını ve uzun bir sürede ödülü kazanmasının zor olduğunu söyleyebiliriz” diyor.

Sayıcı, Oscar’ın sadece bir tören ya da yarışma olmadığını, Hollywood’un tüm dünyaya kendini pazarlama yöntemi olduğunu, ve bu pazarlama şöleninde Türkiye gibi bir ülkenin şansının pek olmadığını belirtiyor.

Star Gazetesi sinema yazarı Elif Tunca da görüşü destekleyerek, başarılı olan ülkelerin kültürlerinin yakın olduğunu, hikayeleri daha kolay kabullendirdiklerini ve anlamlandırdıklarını söylüyor:

“ Peki İran nasıl aday gösteriliyor denebilir. İran sinemasında köklü bir kültürel devamlılıktan dolayı, bizdekilerden daha sağlam bir anlatı yapısına rastlanabiliyor. Mecid Mecidi' nin Cennetin Çocukları filmi buna örnektir. “

Kelebeğin Rüyası’ nda ajitasyon dozunun yüksek olduğunu söyleyen Tunca, filmin şiir ve şair odaklı olmasına rağmen şiir ruhundan çok uzak olduğunu vurguladı: ”İki genç şair karakterin ağzına birkaç mısra koyunca şiirsel bir iş yapmış olmuyorsunuz maalesef. “

SİYAD Yönetim Kurulu Üyesi Deniz Yavuz ise, son 30 yılda Oscar'a 20 filmin gönderilmesinin ve ülke içerisinde bir akademinin toplanarak Oscar'a gönderilecek filmi seçmesinin büyük bir başarı olduğunu belirtiyor.

Yavuz, Kelebeğin Rüyası için ise film dili sebebiyle yenilikleri içinde barındıran bir film olduğunu, tanınmış isimlerin yer aldığını, BKM’nin bu film için tanıtım çalışmaları yapabilecek bir şirket olduğunu ancak Oscar’da başarı için bu yerel başarıların bir önemi olmadığını söylüyor.

Zaman Gazetesi sinema yazarı Ali Koca, “Kelebeğin Rüyası yeniden yapılanan kurgusu ile ( ikinci kez vizyona giren hali) tam anlamıyla Oscar için yapılmış bir film” diyor. Koca, Kelebeğin Rüyası' nın ABD'de yaptığı lobi faaliyetleriyle ( Akademi üyelerine filmi izletme ve söyleşi yapması) şansını artırma gayretinde olduğunu, 'Oyun' u kuralına göre oynadığını ve Oscar’ı kazanma şansının yüksek olduğunu söylüyor.

ImDb:

ImDb şuanda dünyadaki en popüler film sitesi konumunda. 1990 yılında kurulan ImDb, 1998 yılında dünyanın Amazon.com’a satıldı. Günümüzde 48 milyon kayıtlı üyesi bulunan ImDb’yi, her ay 100 milyonu aşkın kayıt dışı üyenin ziyaret ettiği söyleniyor.

İzleyicilerin oyları ile filmlerin puanının hesaplandığı sitedeki filmlere verilen oylar, bir formül üzerinden hesaplanıyor. Örneğin; siz bir film izlediniz ve oy vermek istiyorsunuz. Sizin verdiğiniz oy ile filmin güncel puanının toplamı, oy veren kişi sayısı ile filmin sıralamasının toplamına bölünüyor. Bu işlemden sonra sizin verdiğiniz oy filmin güncel puanını etkiliyor ve ortalamayı değiştiriyor.